Peptydy to jeden z najgorętszych i najbardziej obiecujących składników aktywnych w świecie pielęgnacji. Choć ich chemiczna budowa jest dość skomplikowana, w praktyce stanowią potężną broń w walce o
zachowanie młodej i zdrowej skóry.
Jeśli zastanawiasz się, czym dokładnie są peptydy i jak skutecznie włączyć je do swojej rutyny, ten przewodnik rozwieje Twoje wątpliwości.
Co to są peptydy?
Peptydy to
organiczne związki chemiczne, które składają się z co najmniej dwóch aminokwasów połączonych wiązaniem peptydowym. W skrócie można je określić jako
krótkie łańcuchy aminokwasów. Ponieważ aminokwasy są podstawowymi elementami budulcowymi białek, peptydy pełnią kluczowe role biologiczne w organizmie.
Peptydy występują naturalnie w naszej skórze, włosach i paznokciach – nazywamy je wtedy peptydami fizjologicznymi (np. odpowiadają za poprawę metabolizmu komórkowego, zwężanie lub rozszerzanie naczyń). Jednak w kosmetykach najczęściej wykorzystuje się
peptydy pozyskiwane syntetycznie (biotechnologicznie).
Jak peptydy działają na skórę?
Proces starzenia się skóry dotyczy nie tylko naskórka, ale przede wszystkim
skóry właściwej, gdzie kluczowe są włókna kolagenu i elastyny. Kolagen, często nazywany białkiem młodości, jest podstawowym białkiem budulcowym, które jest wytrzymalsze niż stal. Niestety, już
po 25. roku życia produkcja kolagenu zaczyna spadać. To powoduje utratę owalu, jędrności i elastyczności skóry.
Właśnie tu wkraczają peptydy. Dzięki swojej małej masie cząsteczkowej mają zdolność przenikania przez naskórek do głębszych warstw skóry. Tam oddziałują z komórkami, a ich głównym zadaniem jest
stymulowanie fibroblastów do pracy, czyli do produkcji nowego kolagenu i elastyny.
Działanie peptydów jest
długodystansowe. Nie należy oczekiwać natychmiastowego efektu „wow” (jak np. w przypadku retinolu), ale stopniowego wypłycania zmarszczek, poprawy struktury skóry oraz długotrwałego zachowania jej młodego wyglądu.
Główne kategorie peptydów w kosmetyce
Peptydy specjalizują się w jednej z trzech głównych funkcji:
| Kategoria Peptydów |
Mechanizm działania |
Efekty i zastosowanie |
Przykłady |
| Peptydy Sygnałowe |
Przekazują lub naśladują sygnały, które aktywują komórki skóry właściwej do produkcji nowych białek, takich jak kolagen i elastyna. |
Stymulacja odnowy skóry, zwiększenie jędrności, napięcia i gęstości skóry, poprawa owalu twarzy. |
Matrixyl (np. palmitoyl tripeptide-1 i palmitoyl tetrapeptide-7), Palmitoyl Tripeptide-5. |
| Peptydy Neuroprzekaźnikowe (Neuropeptydy) |
Oddziałują na układ nerwowy i mięśnie. Blokują przekaźniki w systemie nerwowo-mięśniowym, zmniejszając kurczliwość mięśni mimicznych. |
Działanie typu „botox-like” (pseudobotox). Redukują widoczność zmarszczek mimicznych (np. na czole, pod oczami, w fałdach nosowo-wargowych). |
Argirelina (Acetyl Hexapeptide-8). |
| Peptydy Nośnikowe (Transportujące) |
Umożliwiają transport określonych elementów (np. minerałów, miedzi) w głąb skóry. |
Regeneracja i gojenie skóry. Peptydy miedziowe (Copper Peptides) są przykładem. Działają przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie, łagodzą stany zapalne (pomocne przy AZS, trądziku). |
Peptydy miedziowe (Copper Tripeptide-1, GHK-Cu). |
Świadomość tych trzech kategorii pozwala na łączenie ich i uzupełnianie ich działania w pielęgnacji.
Jak włączyć peptydy do codziennej pielęgnacji?
Peptydy są składnikiem, który może być stosowany przez każdego, zarówno w celach
prewencyjnych (np. po 25. roku życia), jak i w pielęgnacji skóry dojrzałej. Peptydy miedziowe są szczególnie polecane w celu wsparcia regeneracji skóry wrażliwej lub trądzikowej, ze względu na swoje działanie przeciwzapalne.
Peptydy najczęściej występują w serum i można je stosować zarówno rano, jak i wieczorem.
Kiedy stosować?
- Wieczór: Wiele osób traktuje peptydy jako serum aktywne i stosuje je wieczorem, zaraz po umyciu twarzy jako pierwszy krok. Serum aktywne należy zawsze przykryć kremem.
- Rano: Peptydy (zwłaszcza miedziowe) mogą być stosowane rano, ponieważ mają właściwości antyoksydacyjne, wspierając działanie filtrów przeciwsłonecznych i niwelując wolne rodniki.
Z czym łączyć peptydy? (Dobre Duety)
Peptydy
dobrze współpracują z wieloma składnikami aktywnymi:
- Retinol/Retinoidy: Można stosować peptydy w dni wolne od retinolu, tworząc schemat na przemian (np. retinol, peptydy, retinol, peptydy).
- Kwas Hialuronowy i Humektanty: Wzmacniają nawilżające i regeneracyjne działanie peptydów.
- Ceramidy: Pomagają w odbudowie bariery hydrolipidowej.
- Antyoksydanty: Witamina E i koenzym Q10 wspierają antyoksydacyjne działanie peptydów miedziowych.
- Niacynamid: Tworzy świetny duet, szczególnie korzystny dla cery problematycznej i trądzikowej.
Czego unikać? (Ważne Ograniczenia)
Istnieją pewne substancje, których
nie należy łączyć z peptydami (szczególnie miedziowymi) w tej samej rutynie pielęgnacyjnej:
- Witamina C (Kwas Askorbinowy): Peptydy miedziowe (ze względu na chelatującą miedź) nie lubią się z Witaminą C, ponieważ mogą zmniejszać jej aktywność. Jeżeli stosujesz rano serum antyoksydacyjne z Witaminą C, peptydy miedziowe przenieś na wieczór.
- Kwasy AHA i BHA: W środowisku kwaśnym (pH poniżej 5) kwasy mogą zakłócać działanie lub stabilność peptydów. Najlepiej jest stosować te składniki w różnych porach dnia lub dniach tygodnia.
- Wysoka zawartość Metali: Należy unikać łączenia peptydów miedziowych z produktami o wysokiej zawartości metali (np. cynku), ponieważ mogą się wykluczać lub niwelować swoje działanie.
Peptydy Kolagenowe: Małe Cząsteczki, Wielki Efekt
Chociaż sam kolagen jest zbyt dużą cząsteczką, aby przejść przez naskórek w kremach,
peptydy kolagenowe są małymi, pociętymi fragmentami, które mogą przeniknąć do skóry właściwej. Peptydy kolagenowe tworzą włókna kolagenowe i przyczyniają się do regeneracji skóry.
Są one szczególnie polecane dla każdego, kto obserwuje utratę jędrności i wiotkość.
Podsumowanie
Peptydy są niezwykle cennym elementem pielęgnacji, który działa na głębszym poziomie niż wiele innych składników aktywnych, stymulując skórę do produkcji kolagenu i elastyny. Chociaż są to składniki „długodystansowe”, ich regularne stosowanie zapewnia
ujędrnienie, nawilżenie, rozświetlenie i poprawę ogólnej kondycji skóry.
Pamiętaj, aby wybierając kosmetyki, szukać firm, które prezentują
rzetelne badania kliniczne dotyczące skuteczności swoich produktów. Peptydy nie są jedynym, ale są niezbędnym elementem kompleksowej i przemyślanej rutyny pielęgnacyjnej.
